Vroege Barzilays

Zoals uit het vorige hoofdstuk bleek, kan met zekerheid gesteld worden dat onze voorouders in de 18e eeuw vanuit Venetië naar Amsterdam zijn gekomen. Hóe ze in Venetië zijn gekomen, hetzij vanuit Portugal, hetzij vanuit Nederland, is niet bekend. Zoals in het vorige hoofdstuk is uiteengezet zijn onder invloed van de jodenvervolgingen in de 16e eeuw op het Iberisch schiereiland joden zowel naar Venetië als naar veilige landen als Brazilië en Nederland getrokken.

Blijkbaar zijn er ook Barzilays naar Brazilië getrokken

Volgens één van de site-bezoekers, Robert S. Barzelay, kwamen de Barzilays rond 1640-1660 naar Venetië vanuit ofwel Saloniki ofwel Cyprus. Daar zouden ze handelaren en vertalers zijn geweest. Oorspronkelijk kwamen ze natuurlijk uit Portugal, maar na de vervolgingen die in 1492 inzetten, vertrok een aantal Barzilays naar Amsterdam en gingen anderen via Barcelona naar het oostelijke deel van de Middellandse Zee. Blijkbaar zijn er ook Barzilays naar Brazilië getrokken in de periode dat het een Nederlandse kolonie was. Toen het weer werd heroverd door de Portugezen zijn veel Barzilays weer naar Nederland gegaan, maar sommigen gingen naar Curacao. Eén van degenen die via Brazilië en Frankrijk in Amsterdam is terechtgekomen, was Helena Nunes, die in 1615 met haar kinderen Simão, Joao en Abigael nog in het Franse Saint Jean de Luz woonde, dicht bij de Spaanse grens.

Of daar onze voorouders bij waren, zal mogelijk in de toekomst nog blijken.

Ze was de weduwe van Antonio Rodrigues uit Trancoso in Brazilië. Dat ze als weduwe in Frankrijk woonde, blijkt uit een akte van de Portugese gemeente in Amsterdam, waarin een neef van Helena of van haar overleden man zich borg stelde voor de toekomstige bruidsschat van haar dochter Abigael. Deze neef, Pascoal Lopes alias David Nahemias zond in 1617 het schip “Het Blauwe Paert” van schipper Pieter Dircx Cock uit Broek in Waterland via Texel naar Saint Jean de Luz om de familie met hun bagage en huishoudelijke goederen op te halen. In Amsterdam ging Helena (weer) over tot het jodendom onder de naam Sara Barzilay. Haar zonen kregen de namen Abraham en Jacob. Beiden zijn voorouders van een uitgebreid geslacht. Diverse familieleden vertrokken naar Venetië. Of daar onze voorouders bij waren, zal mogelijk in de toekomst nog blijken.

Neef Pascoal Lopes alias David Nahemias was in 1618 getuige bij het opmaken van het huwelijkscontract van Abigael Barzilay en haar toekomstige echtgenoot Benjamin Touro alias Duarte Fernandes Veiga. Benjamin woonde in Rotterdam, Abigael met haar familie op de deftige Leprozenburgwal (=een gedeelte van de Houtgracht, het huidige Waterlooplein).

Neef Pascoal handelde via Lissabon met Livorno en vertrok rond 1625 met zijn gezin naar die laatste stad. Een mogelijke zoon van hem, Samuel Nahemias (1612-1687) vinden we later terug in Venetië.

Pedro Rodrigues kwam naar Amsterdam, waar hij overging op de naam Tobiau Barzilay

.Abigael kwam door haar huwelijk met Benjamin Touro eveneens in het bezit van haar vaders erfdeel. Hiervoor zorgde een in Trancoso wonende broer van haar vader, Pedro Rodrigues.

Enkele jaren later kwam deze zelf naar Amsterdam, waar hij overging op de naam Tobiau Barzilay.

Uit het testament dat Tobiau in 1624 te Amsterdam liet maken (hij overleed in 1625) blijkt dat hij weduwnaar was van een dochter van de uit Porto afkomstige Belchior Mendes alias Abraham Franco, de stamvader van de zeer voorname en welgestelde familie Franco Mendes.

Pedro bracht uit zijn huwelijk twee dochters mee, n.l. Ester en Rachel Barzilay. Ook zijn beide neven, Abraham en Jacob Barzilay, deelden mee in de erfenis van hun oom.

Abraham (Simão) Barzilay huwde in 1635 met Rachel Machabeo, geb. c1605 in Toulouse, en in datzelfde jaar woonde Abraham op de Houtgracht. Hun overlijden is in Nederland niet te ontdekken, dus het zou heel goed mogelijk zijn dat beiden zijn vertrokken naar Venetië.

Kinderen van Isaac of Sjaak Barzilay?

Jacob Barzilay (c1596-1666) had als alias João Rodrigues Nunes, een combinatie van de beide namen van zijn ouders. Een vaste familienaam bestond er in het Spanje en Portugal van die tijd niet en dat bemoeilijkt het onderzoek buitengewoon. Een voorbeeld: Jacob Barzilay’s dochter, Ester Barzilay (*c1628), huwt in 1655 te Amsterdam met Aron Benveniste alias Gregorio Mendes de Leão (*c1620 Rio de Janeiro). Zie de huwelijksakte. Hij was een zoon van de uit Lissabon afkomstige Duarte Ramires de Leão alias Benjamin Benveniste. De meisjesnamen van zijn zusters waren Branca Henriques en Isabel Gomes da Costa en zijn broer heette Domingos Rodrigues Ramires!

Overigens woonden er al in het begin van de 17e eeuw Benvenistes in Venetië. Ook Jacob’s schoonzuster Ester Jessurun verbleef daar met haar echtgenoot (Moses Munhao) en kinderen.

Dat er ook Barzilay’s in het Italiaanse Capua hebben gewoond blijkt uit een geboorte in 1786 te Amsterdam van een dochter van Daniel Barzilay van Capua en Rachel Cardozo de la Penha.

In het vorige hoofdstuk ging het over ónze voorouders

Een mogelijke schoonzuster van Helena Nunes was Isabel Mendes uit Portalegre, Portugal. Van haar zijn twee kinderen bekend, n.l. een dochter Lea Barzilay (*c1594 Portalegre), en gehuwd in 1635 te Amsterdam met Mendo Lopes Carneiro, en een zoon Isaac Barzilay (*c1595 Portalegre). Ook hij handelde met Sale en met Brazilië (w.o. ook met Jacob Barzilay), maar het is niet bekend of hij getrouwd was en kinderen had. Over de stammoeder van de tak uit Portalegre, Isabel Mende, is tot nu toe nog nauwelijks iets bekend. Isabel Mendes woonde in 1635 op Vlooienburg, in de Lange Houtstraat, en had mogelijk naast Isaac nog een andere zoon. Deze Benjamin (Manuel) Barzilay woonde in de de periode 1648-1654 in Brazilië. Hij was gehuwd, had een dochter (geen zonen) en overleed in 1667 in Amsterdam.

Maar – voor alle duidelijkheid – het is nog allerminst zeker of deze Barzilays familie van onze voorouders waren. In het vorige hoofdstuk ging het over ónze voorouders.